We hoopten dat de coronaregels verruimd werden, maar precies het tegenovergestelde gebeurde… Ik verwachtte dat ik die baan zou krijgen, maar ik eindigde als tweede… We stelden ons in op een gezin, maar de wieg bleef leeg…

Wie kent het niet, dat dingen anders lopen dan je hoopt of verwacht. Teleurstellingen horen bij het leven, zeggen we snel. Maar er goed mee omgaan, hoe gemakkelijk is dat eigenlijk?

Wat is een teleurstelling?

De oorspronkelijke betekenis van het woord teleurstelling gaat terug op ‘verloren gaan’. Je kunt ‘teleur’ terugvinden in ‘teloorgaan’. Dat wijst op ‘verlies’. Een teleurstelling ondervinden is dus ‘een verlies ervaren’ en daar schuilt vaak veel verdriet achter.
In mijn werk als pastoraal hulpverlener is de kern van veel gesprekken de worsteling van het omgaan met teleurstellingen. Wat het moeilijk maakt is dat een bepaalde verwachting niet wordt waargemaakt door ‘buitenaf komend onheil’. Het overkomt je. Zelf kun je ook verkeerde keuzes maken die teleurstellend afliepen. Hoe dan ook, je blijft zitten met de gebrokenheid. En dan?

Hoe ga je met teleurstellingen om?

Goed omgaan met teleurstellingen is moeilijk. We voelen liever de pijn niet. Van jongs af aan leerde je er al op reageren. Je aanleg speelt daarbij een rol. Daarnaast ben je gevormd door het gezin waarin je opgroeide. Als er tijd was om stil te staan bij wat je meemaakte en iemand hielp je om verder te gaan, dan draagt dat positief bij aan je latere omgang met teleurstelling. Maar als dat er niet was kunnen mogelijke manieren zijn:

  • Het hoeft voor jou niet meer, mensen vallen tegen.
  • Altijd bezig zijn met je werk en anderen. Door er niet over te praten wordt iets geen probleem. Op wilskracht ga je door.
  • Controle houden, niemand mag je verstoren.

Teleurstellingen kunnen je (onbewust) in de greep houden. Je mist vreugde en vrede of doolt in je eentje rond ‘als dat niet gebeurd was dan…’ Hiermee aan de slag gaan vraagt tijd en moed.

Rouwen om het verlies

Voor het goed omgaan met teleurstellingen, maak ik gebruik van dezelfde fasen als in een rouwproces.
Realiseren. Wat is er gebeurd? Op welke manier? Wat waren mijn verwachtingen? Wat zijn de consequenties? Hoe ging ik ermee om? Daaraan gekoppeld erken je je gevoelens. Ja, ik ben teleurgesteld, verdrietig, boos, bang.
Aanvaarden. Het is zo. Wat sneuvelde er en wat deed je. Deze fase is niet makkelijk, het vraagt om kwetsbaarheid. De waaromvraag krijgt woorden en boosheid en verdriet komen eruit.
Loslaten. Loslaten wat er gebeurde en hoe je leefde in de greep van de teleurstelling. Vergeven en overgeven aan God, ook dat waar je niet uitkomt. Dan komt er ruimte, rust en ‘vrede ondanks…’
Herstellen. Je weet wat je verloor en dat kan veel zijn, maar er komt weer hoop. Je stelt je verwachtingen bij. Het leven is veranderd, maar in nieuw evenwicht en in vertrouwen kun je verder.

Je hoeft deze weg niet alleen te gaan. God zoekt mensen op: ‘Waar ben je?’ Hij biedt Zijn vriendschap aan. Hij vraagt je hart te openen zodat Hij zijn genezende werk kan doen. Dit is de weg van de graankorrel (Joh. 12), zoals de Heere Jezus ons voordeed én voor ons deed. Als je je teleurstelling onder ogen ziet en loslaat dan is er een sterven, als een graankorrel, aan de verwonding van je leven. Je geeft het op. Het kost je iets, maar je geeft het over aan God, als een offer. Na het dal gaat de weg omhoog. In afhankelijkheid van Hem ga je je weg. Dat brengt je leven in balans. ‘Heer wijs mij Uw weg?’ Dan zul je vruchten dragen.

Teleurgesteld in God?
Wat als je God zo niet ervaart? Je hoopte dat Hij helpen zou en geloofde Zijn woord, maar het gebeurde niet. Het zijn de vragen van de Emmaüsgangers. Jezus zoekt hen op. ‘Waar praten jullie over, wat is jullie verdriet?’ In de twijfel… loopt Hij naast je. Vertel het Hem. Hij is door lijden en teleurstelling heengegaan, om je léven te geven. De beste genezing is een ontmoeting met de liefde van Jezus zelf. Zijn littekens wijzen op de overwinning, voor jou.
Sterven én opstaan, als principe voor het leven met zijn teleurstellingen. En met Hem en dankzij Hem mag je uitkijken naar dat wat nooit verloren zal gaan. Eeuwig leven bij God. Waar alle tranen gehuild om wat wij verloren hebben, afgewist zullen worden!

Gebed
Heer, hier ben ik met mijn teleurstellingen.
Ik geef ze aan U.
Mijn gebroken dromen.
Mijn verdriet om….
Mijn boosheid op…
Mijn angst voor…
Balsemt u mijn wonden.
Ik verlang zo naar heelheid van binnen, het lijkt voor mij onbereikbaar.
Maar vandaag roep ik tot U.
Help me te aanvaarden wat er gebeurde.
Om te durven zeggen, ‘ja dat was er in mijn leven’.
Help me om het los te laten,
zodat het me niet meer neerdrukt.
Ik verlang naar vrede in mijn hart, vult U mij daarmee.
Help me om op te staan.
U belooft te zorgen, ik wil daarop vertrouwen.
Voorziet U in nieuwe wegen.
Help me te léven.
Amen.

Vragen of reageren? Inge Matthijsse, pastoraal hulpverlener,
06-40520358 inge@praktijkhoopvolleven.nl