Dit bord hing in de oude Vijverhof op de bovenste etage. Gekscherend werd wel eens gezegd: ‘We zijn al halverwege. Als we verder omhoog gaan, dan…’ Tegelijk tekent deze uitspraak dat het een ‘vreemde’ tekst is. ‘Tot hiertoe heeft ons de Here geholpen’. Is dat zo? Hoe dan? En hoe moet het nu verder?
De tekst komt uit 1 Samuel. Samuel was een sleutelfiguur. De richteren in Israël waren verleden tijd. In de tijd van Samuel was God ver weg. In 1 Samuel 3:1 staat: ‘Het woord van de HEERE was schaars in die dagen.’ Het volk Israël lijdt nederlagen tegen de Filistijnen. De ark wordt zelfs buitgemaakt: God is letterlijk en figuurlijk verder weg dan ooit. Maar de ark brengt de Filistijnen niets goeds en wordt tenslotte teruggegeven aan het volk. De ark (lees: God) komt weer op een plek waar er voor wordt gezorgd. Maar dan… doodse stilte, 20 jaar lang! Het volk gaat klagen. Dan zet God Samuel in. Het volk maakte zich sinds de intocht in het beloofde land schuldig aan het vereren van de afgoden van de volkeren die er woonden.. Samuel roept op tot bekering. ‘Met uw hele hart’ zegt hij erbij. Niet even ‘sorry’ zeggen en klaar. Nee, het is een proces diep van binnen, een daad van berouw en terugkeer naar God. Bij Samuel is dat een drieluik:
- Breek met de afgoderij.
- Richt heel uw hart tot de Here.
- Dien Hem alleen.
Dat is bekering: je hart, je leven, volledig richten op God.
Na de overwinning op de Filistijnen richt Samuel een gedenksteen op in de buurt van Mizpa (ca. 10 km. ten noorden van Jeruzalem). Hij geeft die steen een naam: ‘Eben-Haëzer’. Dat betekent: ‘Steen van de hulp’. Deze steen stond symbool voor de hulp die het volk had ontvangen, voor de herinnering aan de boodschap: ‘Tot hiertoe heeft de HEERE ons geholpen.’
Tot hiertoe… Daarna moeten we maar weer zien? Nee, het is een geloofsbelijdenis! Tot hiertoe heeft God ons geholpen, dat betekent dat we (h)erkennen dat God onze hulp is geweest. Niet voor niets beginnen we onze vieringen altijd met de bemoediging: ‘Onze hulp is in de Naam van de Heer.’ Wat is die Naam van de Heer? Dat staat in het Oude Testament: JHWH. Ik ben erbij, ik zal er zijn. In die Naam klinkt de hulp, de onmisbare aanwezigheid van God, door! Als je God als de Eeuwige en Nabije ziet, dan mag je er zeker van zijn dat Hij er altijd is. Zo staat het ook in Romeinen 8: 38-39: ‘Want ik ben verzekerd, dat noch dood noch leven, noch engelen noch machten, noch heden noch toekomst, noch krachten, noch hoogte noch diepte, noch enig ander schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde Gods, welke is in Christus Jezus, onze Here.’ (NBG)
Wij leven enkele duizenden jaren later dan Samuel. In de tussentijd heeft God nog vaak van zich laten horen en zien. Door profeten en vooral door Jezus. Zijn naam betekent: God redt! Wij mogen ons vasthouden aan die Naam, aan die belofte, aan die hulp die God ons wil geven. Niet dat dat het dagelijkse leven makkelijker maakt, maar het mag wel rust en ‘ont-spanning’ geven. We mogen ons leven in Gods handen leggen. Zijn handen dragen ons. Tot nu, nu en vanaf nu. Ook in het nieuwe seizoen dat voor ons ligt. In Zijn Naam ligt onze hulp!
Peter Versloot, geestelijk verzorger De Vijverhof